عوامل موثر بر واکنش های شیمیایی

در این مقاله به عوامل موثر بر واکنش های شیمیایی اشاره می شود این عوامل عبارتند از:

دما: به طور کلی سرعت واکنش با دما افزایش می یابد دماهای بالاتر معمولا انرژی برخوردهای مولکولی را افزایش می دهند و سرعت واکنش را تسریع می کنند.در دماهاي زياد، مولکول هاي مواد واکنش دهنده به دليل برخورداري از انرژي جنبشي بيشتر ،‌ داراي برخوردهاي زيادتري خواهند بود، در نتيجه آسانتر مي توانند انرژي فعالسازي را فراهم کنند و به کمپلکس فعال تبديل شوند .. بنابراین, تجهیزات تامین کننده دما در راکتورها سطوح گرمایشی و سیستم بسیار مهم هستند.

فشار: بر واکنشهای فاز گاز تأثیر می گذارد فشار بالا میتواند منجر به برخوردهای مکرر بین مولکولهای گاز شود و در نتیجه سرعت واکنش را افزایش دهد اگر محیط واکنش تحت فشار باشد ضخامت راکتور باید بتواند قادر به تحمل فشار اعمال شده باشد، بنابراین دانستن محتوای فرآیند در طول ساخت راکتور ضروری است

.

کاتالیزورها: این مواد می توانند سرعت واکنش را افزایش دهند یا منجر به وقوع واکنش می شوند. کاتالیزورها معمولاً مكانيسم واکنش را تغییر نمی دهند اما انرژی فعال سازی را کاهش و سرعت واکنش را افزایش می دهند. وجود قیف های کاتالیزوری مناسب در راکتورها که مطابق با شرایط واکنش طراحی شده اند، بسیار مهم است.

غلظت مولکولی: سرعت واکنش مستقیماً با غلظت واکنش دهنده ها مرتبط است. غلظتهای بالاتر امکان برخورد بیشتر بین مولکولهای واکنش دهنده را فراهم و در نتیجه سرعت واکنش را افزایش می دهد. برای اطمینان از اختلاط موثر در داخل راکتور، عواملی مانند سبک ،تیغه موتور و سرعت چرخش باید در نظر گرفته شوند.

محلول و محیط: واکنشها در محلولهای مایع تحت تأثیر خواص و قطبیت محلول است. علاوه بر این محیطی که واکنشها در آن انجام می شود(اسیدی، بازی، خنثی) میتواند بر سرعت واکنش تأثیر بگذارد.

میزان سطح تماس: اندازه ذرات واکنش دهنده های جامد بر اندازه سطح تماس تأثیر می گذارد. ذرات کوچکتر می توانند سرعت واکنش را افزایش دهند، زیرا سطح بیشتری را برای واکنش دهنده ها فراهم می کنند این عوامل نقش مهمی در تعیین چگونگی پیشرفت یک واکنش شیمیایی و سرعت وقوع آن دارند. به عنوان مثال ، در هواي مرطوب ، يک سيم ظرفشويي خيلي سريع تر از يک ميخ آهني زنگ مي زند . همچنين ذرات پودر شده ي زغال خيلي بهتر از قطعات درشت آن مي سوزند

بازدارنده ها: بر خلاف کاتاليزورها سرعت واکنشهاي شيميايي را کاهش مي دهند . بازدارنده ها از طريق جذب عوامل فعال واکنش ( اتمها ، يونها و راديکالها)‌و يا از طريق کاهش سطح تماس مي توانند سرعت واکنشها را به حداقل برسانند .

در مواقع اضطراري که امکان متوقف کردن واکنشها از طريق تعديل غلظت يا فشار مواد واکنش دهنده و يا خارج نمودن کاتاليزور وجود ندارد ، از يک بازدارنده ي مناسب استفاده مي شود. مثلا براي جلوگيري از زنگ زدن آهن ، آن را رنگ مي زنند .همچنين براي جلوگيري از فاسد شدن مواد غذايي نظير مرباها و کنسروها از بنزوات سديم بافرمول شيميايي C6H5COONa استفاده مي شود .